Województwo
lubuskie zajmuje teren, który jest nasycony przeróżnymi
archeologicznymi skarbami oraz ciekawostkami. Poniżej zestawienie
najważniejszych i najcenniejszych z nich.
Witnica (powiat Gorzów
Wlkp.) Naczynia
malowane z cmentarzyska grupy górzyckiej kultury łużyckiej.
Ceramika malowana jest stosunkowo rzadko spotykane w grobach obu
grup, funkcjonujących w okresie halsztackim na terenie obecnego
Lubuskiego. Najczęściej świadczy o imporcie z terenu Wielkopolski
i Śląska.
Deszczno
Kultowa
figura antropomorficzna z Deszczna. Jedna z dwóch, niemal
identycznych znalezionych na początku XX w. w okolicy Gorzowa Wlkp.
Obie pochodzą z cmentarzysk grupy górzyckiej kultury łużyckiej i
są datowane na okres halsztacki C. Mimo dość niejasnych
okoliczności odkrycia, figurki należą do najbardziej
rozpoznawalnych zabytków województwa lubuskiego.
Międzyrzecz
Gemma
rzymska z portretem cesarza Gordiana III (238-243 r. n.e.) wykonana z
karneolu. Znaleziona na międzyrzeckim zamku, podczas badań
archeologicznych prowadzonych w 1954r. Rzymska gemma w warstwie
datowanej na drugą połowę XIV w., wewnątrz zamku, przy północnym
murze obwodowym, jest jedną z najbardziej intrygujących zagadek,
związaną z tym zabytkiem.
Jordanowo (gmina
Świebodzin)
Ozdoby
ciała i stroju z birytualnego cmentarzyska kultury wielbarskiej.
Odkrycie stanowisk tej kultury związanej z Gotami, w północnej
części naszego województwa zdecydowanie zmienia wiedzę na temat
tras wędrówki tego ludu w kierunku Morza Czarnego. Cmentarzysko w
Jordanowie było użytkowane około III w. n.e.
W
niezwykle bogato wyposażonych grobach szkieletowych odkryto
przepiękne ozdoby ze srebra, brązu i szkła. Były wśród nich
srebrne i brązowe zausznice, zapinka podkowiasta, liczne kabłączki
skroniowe, pierścionki i szklane paciorki.
Na
cmentarzysku znaleziono jeszcze srebrne monety i siekańce. Wśród
ponad 100 monet zidentyfikowano denary krzyżowe, niemieckie denary
biskupie i kolońskie oraz monety Edelreda.
Grzmiąca
Kolia
paciorków bursztynowych z grobu ciałopalnego grupy górzyckiej
kultury łużyckiej, datowanego na okres halsztacki D (V w. p.n.e.).
Sękowice (gmina
Gubin) Situla
brązowa z bogato wyposażonego grobu popielnicowego grupy górzyckiej
kultury łużyckiej. Poza situlą, wykonaną z blachy brązowej w
grobie znaleziono m.in. żelazny miecz jednosieczny, brązową
zapinkę i niezmiernie rzadko uchwytne w materiale archeologicznym
drewniane naczynie. Obiekt datowany jest na koniec okresu
halsztackiego D. lub Śląska.
Zielona Góra
Złoty
sygnet z karneolem, z inicjałami CGR z końca XVIII w., znaleziony w
miejskiej fosie.
Ochla
Srebrne
talary znalezione przy szkielecie młodej kobiety. W trakcie
„archeologicznego śledztwa” ustalono, że kobieta uciekała z
objętej epidemią dżumy Zielonej Góry do Ochli, gdzie chronili się
ocalali od zarazy mieszkańcy. Zdarzenia miały miejsce w czasie
wojny 30-letniej (1618-1648), a znalezione monety mogły stanowić
posag zmarłej.
Witaszkowo
Unikatowy
zespół złotych przedmiotów pochodzenia scytyjskiego z przełomu
VI/V w. p.n.e. Odnaleziono go w 1882r. podczas prac melioracyjnych.
Ogółem obejmował on ponad 20 elementów, z których najbardziej
spektakularnym było okucie w kształcie ryby. Skarb był ukryty w
miejscu o charakterze kultowym, związanym najprawdopodobniej ze
składaniem ofiar.
Niedoradz
Średniowieczne
miniaturowe naczynia, znalezione w studni zbudowanej z sosnowych
desek. Wiek znaleziska ocenia się na XIII w. Naczynia pełniły rolę
opakowań na maści, relikwiarzy lub nawilżaczy do palców,
używanych w trakcie przędzenia.
Węgliny
Harpun
kościany, jednorzędowy. Znaleziony w 1992r. Wiązany ze
schyłkopaleolityczną kulturą ahrenburską (10- 9 tys. lat p.n.e.).
Wicina (gmina Jasień)
Lubuskie
Pompeje, jedno z najważniejszych polskich odkryć. Okularowata
zapinka z brązu pochodzi właśnie z osady obronnej grupy
białowickiej kultury łużyckiej w Wicinie. Jedna z kilku tego typu
zapinek znalezionych na osadzie. Odkryta w 1996r., w skarbie, w skład
którego wchodziły jeszcze ukośne żłobkowane naszyjniki, spiralne
bransolety, taśmowate naramienniki i naszyjnik ze szklanych
paciorków i brązowych zawieszek.
Mirocin Dolny (gmina
Kożuchów)
Skarb
brązowy, składający się z grotu włóczni i pięciu siekierek.
Prawdopodobnie depozyt wotywny łączony z kulturą łużycką i
datowany na V okres epoki brązu.
Różanówka (gmina
Siedlisko) Brązowe
bransoletki z cmentarzyska kurhanowego kultury łużyckiej (III okres
epoki brązu, około XIII w. p.n.e.). Bransoletki były starannie
ułożone na dnie rowu otaczającego nasyp kurhanu i stanowiły
najprawdopodobniej swoistego rodzaju ofiarę zakładzinową.
Kożuchów
Złoty
dukat króla Węgier i Czech, Macieja I Korwina. Odkrycia dokonano w
rowie kloacznym. Moneta została wybita w latach 1465-1470 w
miejscowości Nagybanya.
Szprotawa Skarb
monet pochodzących z lat 1660-1750, a ich zdeponowanie miało
miejsce w drugiej połowie XVIII w. prawdopodobnie w trakcie wojny
siedmioletniej.
Południe regionu Popielnice
twarzowe kultury pomorskiej (VI/V w. p.n.e.) wchodzą w skład
kolekcji zabytków archeologicznych odzyskanych przez Powiatową
Komendę Policji w Nowej Soli. Ze względu na zbliżony kształt i
stylistykę można przypuszczać, że zostały znalezione w jednym
grobie, najprawdopodobniej na pograniczu województw lubuskiego i
dolnośląskiego, między Odrą a Bobrem.