Niestety
do dzisiejszych czasów nie przetrwało na terenie miasta wiele
przykładów żydowskiej bytności. Warto jednak poznać historię
najważniejszych obiektów wzniesionych w Zielonej Górze przez ten
naród. Jednym z nich była Synagoga.
28
sierpnia 1880r. zdecydowano o zakupie działki za 1.500 marek na
Glasserplatz (dziś Powstańców Wielkopolskich), na której miała
stanąć świątynia. Budowę synagogi, zaprojektowanej przez
królewskiego architekta Gidona Weinerta, ukończono w 1883r. Budowla
z surowej cegły była centralną z dobudowaną do niej absydą.
Główne pomieszczenie miało wymiary 13,8 x 12,8 m i zawierało 350
miejsc siedzących. Wysokość pomieszczenia wynosiła 10 m, a
wysokość zewnętrzna budynku, aż do gwiazdy na ukoronowaniu
światła górnego, to 16,6 m. Pomieszczenie oświetlały dwa potężne
żyrandole w kształcie korony oraz kinkiety gazowe. Kazalnica i
pulpit pierwszego śpiewaka znajdowały się przed Aron ha-kodesz,
która była przykryta kopułą i ozdobiona pozłacanymi tablicami z
10 przykazaniami. Kolorowe szkło przy sklepieniu nad Aron ha-kodesz
wywoływało interesujący efekt świetlny. Pomalowane ściany
synagogi komponowały się dobrze z surową cegłą na zewnątrz i
sprawiały wrażenie przenikania się barw. Empory były pomalowane
ciemniej niż reszta, a wyposażenie wnętrza było drewniane. W
synagodze znajdowały się organy, ich klawiatura zajmowała
najniższą belkę i była oddzielona od ich oprawy. Organista był
zwrócony do wspólnoty twarzą a nie plecami.
Synagoga
była ustawiona frontalnie w stosunku do ulicy rozszerzającej się w
kierunku Glasserplatz, co korzystnie komponowało się w ogólnej
zabudowie. Zgodnie twierdzono, że budynek znacznie przyczynił się
do upiększenia wizerunku miasta.
Po
spaleniu synagogi 10 XI 1938r. jej mury zostały rozebrane, a grunt o
powierzchni 120 m2 odkupiło miasto za 2000 marek. W późniejszym
czasie na miejscu po synagodze wybudowano zbiornik przeciwpożarowy.
Po zasypaniu zbiornika w latach 60-tych XX w. postawiono w tym
miejscu sklep spożywczy, znany jako „dom chleba”, który spłonął
w latach 70-tych XX w. Obecnie na miejscu synagogi mieści się
budynek Filharmonii Zielonogórskiej.